عدد طلائی و فیبونانچی اصلاحی

آموزش فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

سری فیبوناچی دنباله ای از اعداد است که هر عدد از مجموع دو عدد قبلی خود بدست می آید این دنباله بصورت زیر است.

0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987, 1597, …

شاید در نگاه اول این سری چیز خاصی نداشته باشد! اما آنچه دنباله فیبوناچی را مشهور کرده است نسبت هایی است که اعداد این دنباله با یکدیگر دارند که مهمترین آن، نسبت هر عدد از این دنباله به عدد قبلی خود است و هر چه این عمل را برای جملات جلوتر این سری انجام دهیم این نسبت به یک عدد ثابت همگرا میشود. برای مثال در سری فیبوناچی، اعداد 20، 21 و 22 اُم به ترتیب عبارت است از: 6765، 10946، 17711 حال اگر هر عدد را به عدد قبلی خود تقسیم کنیم به جواب زیر میرسیم و همانطور که مشاهده میکنید تا رقم هفتم اعشار آن یکی است!

17711/10946 = 1.61803398

10946/6765 = 1.61803399

عدد 1.618 را نسبت طلایی یا همان Golden Ratio میگویند و شاید بتوان مهم ترین عدد در دنیا دانست! (عدد طلایی یک عدد گنگ و برابر است با 2/(5√+1)) خدا عاشق عدد 1.618 است! چرا که میتوانید این نسبت را در تمام مخلوقاتش پیدا کنید! از جزء به جزء بدن خودتان بگیرید تا الگوی مارپیچی حلزون، گل آفتابگردان و کهکشان ها، بگذریم! خدا روح مرحوم فیبوناچی را قرین شادی و رحمت کند! و به قول حضرت حافظ:

• خیز تا عدد طلائی و فیبونانچی اصلاحی بر کِلکِ آن نقاش، جان‌افشان کنیم
• کاین همه نقشِ عجب در گردشِ پرگار داشت

کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

نسبت های فیبوناچی کاربرد زیادی در بازارهای مالی دارند و بررسی واکنش معامله گران نسبت به این اعداد در بحث حمایت و مقاومت باعث بهبود موفقیت در معاملات میشود. “هیچ قطعیتی در تحلیل تکنیکال وجود ندارد” استفاده از ابزارهای فیبوناچی در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال و تطابق آنها با یکدیگر صرفا میتواند باعث افزایش کارایی و کاهش تردید در تحلیل شود.

نسبت های مهم فیبوناچی

• 423.8% : از تقسیم هر عدد سری به سومین عدد قبل از خود بدست می آید.
• 261.8% : از تقسیم هر عدد سری به دومین عدد قبل از خود بدست می آید.
• 161.8% : از تقسیم هر عدد سری به عدد قبلی خود بدست می آید.
• 78.6% : جذر عدد 61.8 است!
• 61.8% : از تقسیم هر عدد سری به عدد بعدی خود بدست می آید.
• 38.2% : از تقسیم هر عدد سری به دومین عدد بعد از خود بدست می آید.
• 23.6% : از تقسیم هر عدد سری به سومین عدد بعد از خود بدست می آید.

تذکر: نسبت های 50% و 100% و 200% جزء نسبت های فیبوناچی نیستند اما هنگام تحلیل مورد استفاده قرار میگیرند!

ابزارهای مهم فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

در بحث خطوط روند و حمایت و مقاومت، واکنش بازار به قیمت های گذشته این خطوط را بوجود می آورد و انتظار بازار، واکنش دوباره به آنها بود! اما با استفاده از ابزارهای فیبوناچی میتوان یک خط، منحنی و یا زمان خاص برای بازگشت یا ادامه دار بودن یک روند را ترسیم کرد که هیچ اجباری به حمایت و مقاومت بودن آنها نیست و صرفا بحث روانی دارد و استفاده از آنها بایستی به عنوان ابزار کمکی تحلیل تکنیکال عدد طلائی و فیبونانچی اصلاحی و همراه با سایر ابزارها باشد و همپوشانی سطوح فیبوناچی با الگوهای قیمتی، خطوط حمایت و مقاومت، خط روند و… باعث افزایش اعتبار آنها خواهد شد و میتوان واکنش جدی تر بازار را انتظار داشت. در ادامه سعی میکنیم توضیح مختصری پیرامون ابزارهای فیبوناچی خدمت شما ارائه کنیم و در مقالات بعدی بصورت مجزا هر کدام از این ابزارها را همراه با مثال های عملی از بورس و سایر بازارهای مالی مورد بررسی قرار دهیم.

• ریتریسمنت (Fibonacci Retracement)
• اکستنشن (Fibonacci Extension)
• پروجکشن (Fibonacci Projection)
• اکسپنشن (Fibonacci Expansion)
• کمان ها (Fibonacci arcs)
• بادبزن (Fibonacci Fan)
• فیبوناچی زمانی

فیبوناچی ریتریسمنت (اصلاحی – داخلی)

قیمت ها در بازارهای مالی عموما بصورت ناگهانی با افزایش و یا کاهش مواجه نمیشوند و همواره روندها تمایل به اصلاح قیمت دارند برای مثال در یک روند صعودی قیمت سهام از 1000 تا 2000 افزایش پیدا میکند سپس تا 1700 کاهش و دوباره روند صعودی از سر گرفته میشود این اصلاح قیمت در روندهای نزولی نیز با افزایش قیمت ها رخ میدهد. اینکه این اصلاح قیمت تا چه سطحی رخ میدهد توسط سطوح فیبوناچی اصلاحی (بازگشتی) قابل شناسایی است بدین صورت که با شناسایی یک روند، نقاط سقف و کف قیمت آن را به یکدیگر وصل میکنیم که به عنوان سطوح 100% و 0% درنظر گرفته میشود سپس سطوح 23.6%، 38.2%، 50%، 61.8% و 78.6% بین دو سطح 0% و 100% به عنوان خطوط اصلاحی احتمالی ترسیم میشود.

فیبوناچی اکستنشن (اصلاحی – خارجی)

در فیبوناچی بازگشتی – داخلی سطوح اصلاح همگی کمتر از 100% بودند یعنی در یک روند صعودی اصلاح قیمت کمتر از کف قیمتی نمیشد حال اگر اصلاح، اعدادی بالاتر از 100% را تجربه کند به آن فیبوناچی اکستنشن یا همان بازگشتی – خارجی میگویند و سطوح بازگشتی احتمالی به ترتیب 127.2%، 161.8%، 261.8% و 423.6% هستند.

فیبوناچی پروجکشن

پروجکشن به معنای تصویر کردن است و از این ابزار برای تعیین اهداف قیمتی در آینده استفاده میشود فرض کنید در یک روند صعودی قیمت از نقطه A تا B افزایش داشته سپس با کاهش قیمت تا نقطه C فاز اصلاحی خود را پشت سر گذاشته و دوباره روند صعودی خود را شروع کرده باشد حال میتوان اهداف قیمتی جدید را با استفاده از فیبوناچی پروجکشن شناسایی کرد بدین صورت که سه نقطه کف قیمت، سقف قیمت و پایان اصلاح را به یکدیگر وصل میکنیم تا سطوح 100%، 127.2%، 161.8% و 200% به عنوان اهداف احتمالی قیمتی در آینده ترسیم شوند.

فیبوناچی اکسپنشن

فیبوناچی انبساطی و پروجکشن تا حدودی شبیه به هم هستند و برای یافتن اهداف قیمتی بیشتر از 100% مورد استفاده قرار میگیرند تنها تفاوت در تعداد نقاط آنهاست بدین صورت که در فیبوناچی انبساطی تنها از 2 نقطه سقف و کف قیمتی استفاده میشود سپس ترازهای قیمتی 127.2%، 161.8%، 261.8% و 423.6% به عنوان اهداف احتمالی قیمت ترسیم میشوند. پس از شکست خطوط حمایت و مقاومت، تشکیل الگوهای قیمتی و … استفاده از این ابزار میتواند راهگشای عدد طلائی و فیبونانچی اصلاحی معاملات جهت توقف ضرر یا شناسایی سود باشد.

فیبوناچی کمان ها

با استفاده از این ابزار میتوان کمان هایی را به عنوان سطوح حمایت و مقاومت بالقوه ترسیم کرد بدین صورت که ابتدا دو نقطه کف و سقف قیمت در یک روند را به یکدیگر وصل کنید این خط پایه به عنوان شعاع قوس اول، کمان 100% خواهد بود سپس کمان های 61.8%، 50% و 38.2% ترسیم و به عنوان سطوح اصلاحی روند درنظر گرفته میشوند.

فیبوناچی و نسبت طلایی

یک نسبت ویژه وجود دارد که می‌توان از آن برای توصیف تمام نسبت‌های موجود ازجمله کوچک‌ترین ساختارهای بلوکی طبیعت مانند اتم تا پیشرفته‌ترین الگوها در جهان مانند اجسام آسمانی با وسعت غیرقابل تجسم، بهره برد. طبیعت برای حفظ تعادل خود به این نسبت وابسته است، اما به نظر می‌رسد که بازارهای مالی هم با این نسبت ارتباط دارند و از آن استفاده می کنند. در ادامه این مقاله به برخی از ابزارهای تحلیل تکنیکال که برای بهره بردن از این نسبت توسعه داده‌شده‌اند، نگاهی می‌اندازیم.

ریاضیات

ریاضیدانان، دانشمندان و طبیعت شناسان این نسبت را قرن‌هاست که شناخته‌اند. این نسبت در ریاضیات به‌عنوان دنباله فیبوناچی (Fibonacci sequence) شناخته‌شده است، که بر اساس نام بنیان‌گذار اولیه ایتالیایی آن یعنی لئوناردو فیبوناچی (Leonardo Fibonacci) نام‌گذاری شده است. که فرض می شود تولد وی در حدود ۱۱۷۵ A.D. و مرگ وی حدود ۱۲۵۰ A.D. است). هر مقدار در این دنباله مجموع دو عدد پیشین (۱، ۱، ۲، ۳، ۵، ۸، ۱۳ و …) است.

خلاصه های کلیدی

نسبت طلایی (Golden Ratio) نسبت همه چیز از اتم ها گرفته تا ستاره های عظیم آسمان را توصیف می کند.

این نسبت ویژه از چیزی به نام دنباله فیبوناچی (Fibonacci sequence) الهام گرفته شده است که بر اساس نام بنیان‌گذار اولیه ایتالیایی آن یعنی لئوناردو فیبوناچی (Leonardo Fibonacci) نام‌گذاری شده است.

طبیعت از این نسبت برای حفظ تعادل استفاده می کند ، و به نظر می رسد بازارهای مالی نیز از همین روش استفاده می کنند.

دنباله فیبوناچی با استفاده از چهار تکنیک اصلی می تواند برای تأمین مالی استفاده شود: ریتریسمنت یا اصلاح (retracement) ، کمان ها (arc) ، بادبزن ها یا فن ها (fans) و مناطق زمانی (time zones).

اما این دنباله تنها چیزی نیست که دارای اهمیت است ، در عوض، خارج‌ قسمت متوالی این نسبت است که یک نسبت شگفت‌انگیز خلق می کند، این نسبت تقریباً ۱٫۶۱۸ و یا معکوس آن ۰٫۶۱۸ است. این نسبت با نام‌های بسیاری شناخته‌شده است؛ نسبت طلایی (golden ratio) ، میانگین طلایی (golden mean) ، پی اچ آی (PHI) و نسبت الهی و غیره. حال چرا این عدد بسیار مهم است، خب، تقریباً همه‌چیز در جهان دارای خواص ابعادی است که به نسبت ۱٫۶۱۸ بسیار نزدیک است و به نظر می‌رسد که این نسبت یک تابع اساسی در ساختار بلوک‌های طبیعت است.

اثباتش کن

باور موضوع فیبوناچی در طبیعت برایتان دشوار است؟ زنبورعسل را در نظر بگیرید. اگر در یک کندو زنبورعسل، تعداد زنبورهای زن را بر تعداد زنبورهای مرد تقسیم کنید به عدد ۱٫۶۱۸ می‌رسید. دانه‌های آفتابگردان به‌صورت مارپیچ مخروطی شکل‌گرفته‌اند، هر قُطر در هر چرخش به نسبت ۱٫۶۱۸ ادامه پیداکرده است. این نسبت را به همین ترتیب می‌توان در سایر روابط و اجزای طبیعت عدد طلائی و فیبونانچی اصلاحی مشاهده کرد.

آیا پذیرش دو مثال فوق برایتان دشوار است؟ به دنبال مواردی با اندازه‌گیری آسان‌تر هستید؟ از سرشانه خود تا نوک انگشتانتان را اندازه بگیرید و مقدار به‌دست‌آمده را بر فاصله آرنج تا نوک انگشتانتان تقسیم کنید. یا سعی کنید قد خود را اندازه بگیرید، سپس مقدار قد خود را بر مقدار فاصله پایین شکم تا انگشتان پایتان تقسیم کنید. آیا نتایج یکسان است؟ نتایج جایی نزدیک به ۱٫۶۱۸ است؟ نسبت طلایی در طبیعت اجتناب‌ناپذیر است.

اما همه ی این‌ها بدین معنی نیست که این نسبت در امور مالی هم به‌راحتی کار می‌کند؟ یعنی کار نمی‌کند؟! درواقع باید بدانید که ساختار بازارهای مالی، همان پایه ریاضی موجود در طبیعت را دنبال می‌کند. در ادامه برخی از روش‌هایی که در آن می‌توان از نسبت طلایی درامور مالی بهره برد را بررسی می‌کنیم همچنین برخی از نمودارها را برای اثبات موضوع نشان می دهیم.

مطالعات فیبوناچی و امور مالی

هنگامی ‌که از فیبوناچی در تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود، نسبت طلایی به سه درصد؛ ۳۸٫۲، ۵۰ و ۶۱٫۸ ترجمه می‌شود. بااین‌حال می‌توان از درصدهای بیشتری مانند؛ ۲۳٫۶، ۱۶۱٫۸، ۴۲۳ و به همین ترتیب در صورت نیاز بهره برد. چهار رویکرد اصلی برای اجرای فیبوناچی در بازارهای مالی وجود دارد؛ ریتریسمنت یا اصلاح (retracements) ، آرک یا کمان (arcs) بادبزن یا فن ها (Fans) و مناطق زمانی (time zones) .

۱-فیبوناچی ریتریسمنت یا اصلاح فیبوناچی (Fibonacci Retracements)

فیبوناچی ریتریسمنت از خطوط افقی برای شناسایی مناطق حمایت و مقاومت تشکیل‌شده است. این مقدار با مشخص کردن بالاترین و پایین‌ ترین مقدار یک محدوده چارت قیمتی رسم می‌شود. سپس چند خط رسم می‌شوند؛ اولین خط ۱۰۰% در بالای تمام خطوط، خط دوم ۶۱٫۸%، سوم ۵۰ درصد، چهارم ۳۸٫۲% و خط پنجم ۰ در پایین تمام خطوط است. پس از تغییرات قابل‌توجه قیمت به بالا و پایین، خطوط حمایت و مقاومت جدید اغلب بین این خطوط (ترازهای فیبوناچی) قرار می‌گیرند.

۲٫ کمان های فیبوناچی (Fibonacci Arcs)

مشخص کردن پیوت های ماژور بالا و پایین قیمت اولین قدم برای رسم این ابزار فیبوناچی است. سپس با حرکات شبیه به قطب ‌نما، سه خط منحنی ۳۸٫۲%، ۵۰، و ۶۱٫۸% از نقطه مورد نظر رسم می‌شوند. این خطوط، دامنه‌های حمایت و مقاومت را پیش‌بینی می‌کنند.

۳٫ فن های فیبوناچی (Fibonacci Fans)

فن های فیبوناچی از خطوط مورب تشکیل‌شده اند. بعدازاینکه قله و دره چارت قیمت موردنظر مشخص شدند، یک خط عمودی نامرئی بین عدد طلائی و فیبونانچی اصلاحی این دونقطه رسم می‌شود. سپس این خط به ۳۸٫۲%، ۵۰% و ۶۱٫۸% تقسیم می‌شود و هریک از این درصدها از نقطه سمت چپ در کنار یکدیگر رسم می‌شوند. این خطوط نیز مناطق حمایت و مقاومت را نشان می‌دهند.

۴٫ مناطق زمانی فیبوناچی (Fibonacci Time Zones)

بر خلاف سایر روش های فیبوناچی ، مناطق زمانی یک سری خطوط عمودی هستند. این ابزار چارت قیمت را به مناطق زمانی مختلف به‌ وسیله ی خطوط عمودی تقسیم می‌کند ، به ‌طوری ‌که خطوط با دنباله اعداد فیبوناچی برابر هستند. انتظار می‌رود در این مناطق شاهد تغییرات عمده قیمت باشیم.

مهم : نسبت طلایی را می توان برای همه چیز از طبیعت گرفته تا آناتومی انسان تا تأمین مالی استفاده کرد.

جمع‌بندی

مطالعات فیبوناچی برای نقاط ورود و خروج موقعیت‌های معاملاتی سهام در نظر گرفته نشده‌اند ، بااین‌حال می‌توان از آنها برای شناسایی مناطق تغییر روند و دامنه‌های حمایتی و مقاومتی بهره برد. بسیاری از معامله‌گران برای رسیدن به پیش‌بینی دقیق‌تر، این ابزارها را در کنار سایر روش‌های تکنیکال عدد طلائی و فیبونانچی اصلاحی به کار می‌برند. به‌عنوان‌مثال یک معامله‌گر ممکن است نقاط متقاطع را درترکیبی از فیبوناچی آرکز و مقاومت مشاهده کند.

مطالعات فیبوناچی در بسیاری دیگر موارد اشکال آنالیز فنی نیز استفاده می شوند. به عنوان مثال ، همچنین می‌توان از ابزارهای فیبوناچی در کنار امواج الیوت (Elliott Waves) بهره برد و برای پیش بینی میزان ریتریسمنت پس از امواج مختلف از آن استفاده کرد. امیدواریم ، شما بتوانید موارد مناسب مورد استفاده خود را برای مطالعات فیبوناچی پیدا کنید و آن را به مجموعه ابزارهای سرمایه گذاری خود اضافه کنید.

عدد طلائی و فیبونانچی اصلاحی

فیبوناچی یکی از محبوب ترین ابزارها در آموزش فارکس است.معامله با استفاده از ابزار فیبوناچی یکی از روش‌های قدرتمند معاملاتی است که معامله‌گران فارکس بسیار زیاد از آن استفاده می‌کنند. طول اصلاح قیمت، سطوح فیبوناچی و همچنین کندل برگشتی، سه عاملی هستند که معامله‌گران فیبوناچی باید به آن‌ها توجه داشته باشند. در این مقاله نمونه‌ای از یک نمودار را نشان می‌دهیم که در آن قیمت پس از یک اصلاح، حرکت نزولی خوبی انجام می‌دهد. در این مثال، طول حرکت اصلاحی، سطوح مهم فیبوناچی و سیگنال برگشتی، مورد بررسی قرار می‌گیرند.

تصویر بالا نشان می‌دهد که قیمت با یک حرکت نزولی قوی، از یک سطح حمایتی که برای مدتی طولانی روی آن متوقف شده بود، عبور کرده است. اکنون قیمت به حرکت نزولی خود ادامه می‌دهد تا اینکه بالاخره در یک ناحیه حمایت شود. در این هنگام، فروشندگان منتظر ایجاد یک حرکت اصلاحی در قیمت هستند.

مشاهده می‌شود که قیمت حرکت اصلاحی خود را شروع کرده است. در این قسمت، قیمت یک کندل صعودی غیرپوششی و یک کندل صعودی دیگر ایجاد کرده است. حال فروشندگان منتظر هستند تا قیمت به یک سطح مقاومتی برسد و یک کندل برگشتی نزولی ایجاد کند. اما معامله‌گران فیبوناچی منتظر هستند تا قیمت در یک سطح مخصوص، یعنی سطح ۶۱٫۸ درصد، یک کندل برگشتی نزولی تشکیل دهد.

در تصویر بالا مشاهده می‌کنید که قیمت یک کندل پوششی (Engulfing) نزولی تشکیل داده که کاملا زیر آخرین کندل صعودی بسته شده است. معامله‌گران فیبوناچی برای اینکه متوجه شوند این کندل برگشتی در کدام سطح شکل گرفته، بایستی سطوح اصلاحی فیبوناچی را رسم کنند. در صورتی که این کندل در سطح ۶۱٫۸ درصدی ایجاد شده باشد، معامله‌گران فیبوناچی در این جفت‌ارز به معامله فروش وارد می‌شوند.

بالاترین سقف (Highest High) در سطح ۰٫۰۰ و پایین‌ترین کف (Lowest Low) در سطح ۱۰۰٫۰ قرار دارند. قیمت یک حرکت اصلاحی داشته و سپس دقیقا در سطح فیبوناچی ۶۱٫۸ درصد، یک کندل پوششی نزولی ایجاد کرده است. معمولا هنگامی که سطح ۶۱٫۸ به عنوان حمایت یا مقاومت عمل می‌کند، قیمت را به سمت سطح ۱۶۱٫۸ سوق می‌دهد. این حالت به این معنی است که قیمت ممکن است در ادامه نزول کند و به سطح ۱۶۱٫۸ برسد. اجازه دهید سراغ تصویر بعدی برویم و ببینیم قیمت چه رفتاری نشان داده است.

قیمت به سطح ۱۶۱٫۸ رسیده است. البته در طول این مسیر یک اصلاح صعودی نیز داشته است. اما در نهایت به این سطح رسیده است. آخرین کندل نشان می‌دهد که حتی از سطح ۱۶۱٫۸ نیز عبور کرده است. قیمت ممکن است همچنان به حرکت نزولی خود ادامه دهد.

سطح ۶۱٫۸ را نسبت طلایی می‌نامند. از نقطه نظر سطوح اصلاحی فیبوناچی، این سطح از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. خریداران در یک بازار صعودی و فروشندگان در یک بازار نزولی منتظر می‌مانند تا قیمت یک کندل برگشتی (کندل سیگنال) ایجاد کند تا بتوانند به ترتیب برای ورود به معامله خرید و فروش اقدام کنند. بله، بعضی معادلات و محاسباتی برای معامله‌گران وجود دارد تا با اطلاع و پیروی از آن‌ها بتوانند با استفاده از سطوح اصلاحی فیبوناچی معامله کنند.

زمانی که به این اطلاعات تسلط پیدا کنند، معامله با سطوح فیبوناچی می‌تواند آن‌ها را قدرتمند کند. برای دریافت اطلاعاتی کامل در زمینه فیبو ناچی مقاله” صفر تا صد آموزش فیبوناچی در تحلیل تکنیکال بازار فارکس ” را مطالعه نمایید